De ziekte van Amsterdam

Dit verhaal stond afgelopen zaterdag op GeenStijl

De nachtmerrie van iedere weldenkende Nederlander is Frans Timmermans als premier van Nederland. Hij werd vorige week anderhalf uur gekieteld in de Balie en riep dat het beleid van de gemeente Amsterdam een lichtend voorbeeld is voor de toekomstige linkse regering. Slijmen kan de Limburger als de beste, maar hij concludeerde vervolgens niet dat Femke Halsema daarom de aangewezen persoon is om het land te leiden.

Bij Pyongyang aan de Amstel denk ik niet aan Utopia - laat staan aan een gidsstad - maar aan mocroterreur, jodenjagers, een astronomische lastendruk, een moordende bureaucratie, een gekmakende verkeerscongestie, bergen vullis op de stoep, geinstitutionaliseerd antisemitisme, een verregaande islamisering, wokisme, een universiteit met het niveau van een ROC in 020-west, een miljardenschuld en - last but not least - een burgemeester die zich niet aan haar enige taak houdt: de boel bij elkaar houden. Niet eerder was Amsterdam zo’n gepolariseerde en verdeelde stad, alle sprookjes over diversiteit en verbinding ten spijt. De vis begint bij de kop te stinken, maar in Amsterdam is net omgedraaid: het vissenlijf rook al niet zo fris, en daar paste Halsema precies bij.

Over een jaar mogen Amsterdammers weer naar de stembus. De linkse coalitie, die Mokum systematisch naar de gallemiezen en de filistijnen helpt, is net herpes: je komt er nooit meer vanaf. Uit een recente peiling van Onderzoek & Statistiek blijkt dat 71,6 procent van de kiezers voor linkse of progressieve partijen stemt. Tegelijkertijd vindt bijna de helft van de Amsterdammers dat de stad de verkeerde kant op gaat.

Kevin Kreuger, gemeenteraadslid voor JA21: “De niet-stemmers zijn een groot probleem. De laatste keer kwam maar 46 procent van het electoraat opdagen. Het interesseert ze niet of ze zijn volkomen afgestompt. Als iedereen die het met JA21 eens is gaat stemmen, kunnen wij zes, zeven zetels halen. In Amsterdam heb je eigenlijk hele arme mensen of hele rijke mensen, dat is een enorm probleem. Middengroepen komen niet in aanmerking voor sociale huur en kunnen niets kopen in de vrije sector. Er vindt een massale exodus plaats. En dan is er het chronische wanbestuur. De Groenlinksers zien zichzelf als de avant-garde die de boel opzweept, maar is vleesgeworden establishment. Ze zijn helemaal niet innovatief en baanbrekend. En iedereen klapt voor ze in die gemeenteraad. Ze zijn de hele dag bezig met inclusieve verkeersborden en allerlei symbolische woke maatregelen, terwijl de kerntaken van een gemeentebestuur zijn: betaalbare woningen, schone straten, normaal verkeer, veiligheid. Wethouder Hester Van Buuren is voortdurend in de problemen. Of het nou om huisvuil gaat of de OZB-verhoging. Iedereen die een eigen huis heeft met hoge WOZ-waarde, moet honderden euro's meer gaan betalen. Het is allemaal geklungel, dat komt mensen echt de strot uit. Voor alles wat die links-progressieven bedenken, geldt altijd dat de boosdoener de ander is. Ze maken het iedereen onmogelijk met de auto naar de stad te komen, maar reizen zelf met de dienstauto. Niemand mag meer vliegen, maar tegelijkertijd is de gemeente Amsterdam Nederlands kampioen vliegreizen. Ze willen de stad aardgasvrij maken en starten dan vervolgens in de sociale huur, waardoor bij de armste mensen in de stad de energierekening stijgt.”

Mintsje Hester Wendela (Hester) van Buren-Osinga (Sneek, 25 augustus 1965) haalde op haar 21ste haar HAVO-diploma en zat de rest van haar loopbaan bij woningbouwverenigingen. Het is onvoorstelbaar dat dit meisje het zo ver heeft kunnen schoppen in de politiek, maar zo rolt de vriendenrepubliek Amsterdam nou eenmaal. Nou is het makkelijk om op Mokum te kankeren, denk maar aan Deelder met zijn epische De ziekte van Hedel. Misschien lijdt ik wel aan ludduvuddu en mis ik mijn oude liefde Mokum. Als ik starnakel ben, draai ik het hele oeuvre van de Straatzangers, Tante Leen en Johnny Jordaan, Tol Hansse, Danny de Munck, Drukwerk en de Osdorp Posse.

Maar ook in mijn gouden jaren in Amsterdam, en met name in die heerlijke jaren tachtig, was het alleen maar narigheid in de Stopera. Neem het boek Chaos aan de Amstel van journalist Jos Verlaan uit 1990. De flaptekst liegt er niet om:

Fraude, corruptie, een graaicultuur, verregaande nonchalance, extreem verzuim en mismanagement. De Amsterdamse ziekte die al jaren alle geledingen van het gemeenteapparaat aanvreet. Van Stadstoezicht tot Gemeentevervoerbedrijf, van Stadsreiniging tot Bouw- en Woningtoezicht. .. waar eigenlijk niet?

Verlaan beschrijft een jarenlang proces van mismanagement, met corruptie en fraude tot gevolg. Wethouders hebben formeel de macht, maar Verlaan toont aan dat er een hele club gemeentelijke directeuren en topambtenaren heel gezellig met elkaar de zaken regelen in Amsterdam. De ontkenningscultuur in de Stopera is enorm. Recentelijk schreef oud-ambtenaar Lisa Scheerder een roman over een geruchtmakende zaak die de afgelopen jaren in de Stopera hebben gespeeld: de valse beschuldigingen aan het adres van ambtenaar Saadia Ait-Taleb. Scheerder werkte zestien jaar op de Stopera en was de baas van Ait-Taleb. De Telegraaf: De antiradicaliseringsambtenaar van Marokkaanse afkomst werkte op verzoek van voormalig burgemeester Eberhard van der Laan aan een geheime campagne om radicaliserende jongeren te bereiken. Ze moest betalingen verstoppen, maar werd om die reden uiteindelijk door de gemeente beschuldigd van omkoping en corruptie. Drie jaar later werd zij door de rechter van alle blaam gezuiverd, ze bleek niets verkeerd te hebben gedaan.

Het boek geeft een vrij deprimerend inkijkje in het stadhuis, waar vooral ijdelheid, eigenbelang en de waan van de dag de dienst lijken uit te maken. „Veel bestuurders, leden van het college of openbaar bestuur, zijn erg bezig met hun eigen politieke toekomst in plaats van met de problemen in de stad.” Het boek, en de affaire, schetsen geen mooi beeld van voormalig burgemeester Eberhard van der Laan. Hij lijkt dominant, eigenwijs en geobsedeerd door hoe hij overkomt in de media en hoe hij afsteekt tegen de burgemeester van Rotterdam.

Als er iemand bestuurlijk Amsterdam op zijn duimpje kent, is het wel oud-locoburgemeester Geert Dales (vriend van de show). Dales: “In mijn tijd waren er meer dan veertig directeuren. Allemaal salarisschaal 18 en 19 en soms 20. Allemaal koning in een eigen koninkrijk, heel verticaal georganiseerd dus. Ik heb een directeurenoverleg gecreëerd, dat bestond helemaal niet. De gemeentesecretaris is de steunpilaar van het college van B&W en breit daar de boel beleidsmatig een beetje aan elkaar, maar heeft geen enkele zeggenschap over de directeuren. Het verkokerde systeem met gemeentelijke diensten bestaat nog steeds. Er is geen baas en de burgemeester is daar al helemaal niet de baas van. Ambtenaren luisteren naar je als je je spullen goed voor elkaar hebt, en een duidelijke bestuurlijke richting aangeeft. Dan gaan ze voor je sjouwen. Bij Hester van Buren en de facturenkwestie hebben de ambtenaren haar heel lang niks verteld. Pas toen de problemen in een vergevorderd stadium van ellende waren, heeft de directie Financiën bedacht: “We moeten nu toch de wethouder er maar eens bij gaan halen…” Dus zij kreeg dat probleem toen in de mik geschoven. En toen ze eenmaal op de hoogte was van de problemen, bleef ze inadequaat handelen. Dit wordt natuurlijk haar ondergang.

Dus er zit wrevel bij D66. Die doen het ook niet goed in de peilingen. Ik denk dat vandaar het mes getrokken wordt en Hester op een dag gaat merken dat het klaar is met haar. De oppositie dient van tijd tot tijd moties van treurnis, afkeuring of wantrouwen in, bijvoorbeeld tegen Halsema, en die worden nooit gesteund vanuit de coalitie. Een wethouder sneuvelt dus alleen maar als er in de coalitie onvrede heerst, in combinatie met het gevoel dat er nog iets afgerekend moet worden. Dat sentiment leeft bij D66. Dus als Van Buren binnenkort voor de derde keer komt vertellen dat het niet lukt met die facturen, is de kans groot dat een motie van afkeuring steun vanuit de coalitie krijgt. Dan is het klaar en dan moeten de jongens en meisjes van de oppositie overigens wel slimmer opereren dan ze tot dusverre deden; ze steunen vaak elkaars moties niet eens.

Ik kan veel naars zeggen over Rutger Groot-Wassink, maar hij is een krachtige en stevige wethouder, die zich niet onder de tafel laat lullen. Hij geeft tegengas. En is brutaal. Zo krijg je bestuurlijk gezag. Dan moet je vervolgens ook nog goed werk leveren natuurlijk. En dat doet hij, dus ik vind hem in het college eigenlijk wel de beste, moet ik zeggen.

Elon Musk en Trump zijn begonnen met het afschaffen van alles wat met diversiteit en dat soort dingen. Nou, als je dat in Amsterdam doet dan ben je, ik zal niet zeggen duizenden, maar dan ben je toch op dag één al minstens duizend ambtenaren kwijt hoor, want zoveel zijn er wel mee bezig. De communicatieafdeling, de communicatiemedewerkers, zijn er enorm veel in Amsterdam. De burgemeester heeft er al zes of zeven of acht, ik weet niet precies. Kan allemaal weg.

Halsema wordt gekozen als beste bestuurder, maar die verkiezing is georganiseerd door Binnenlands Bestuur. Dat is best een goed blad met degelijk stukken voor mensen die in het lokale bestuur zitten of in de gemeenteraden. Maar het is ook een heel links, opiniërend blad. De hoofdredacteur van Binnenlands Bestuur is een man met onmiskenbaar linkse sympathieën. Dat kun je zien in zijn tweets: de man is een fan van Halsema en vindt Wilders verschrikkelijk. Hij bepaalt een redactionele koers. Die verkiezing is in samenwerking met de Vereniging Nederlandse Gemeenten. Dat is gewoon echt één grote pot nat. En de Vereniging Nederlandse Gemeenten, ik ben daar zelf vijf of zes jaar bestuurslid geweest, is op zichzelf een hele goede club. Dat is de lobbyclub voor gemeenten bij het Rijk. Maar het is ook een hele linkse club, waar Sharon Dijksma op dit moment de voorzitter van is. De stemmers zijn allemaal linkse raadsleden in Nederland en die stemmen dan op Femke Halsema.

Je kan in de gemeentewet precies nalezen wat een burgemeester moet doen. De belangrijkste taak is zorgen dat het college

van B en W lekker loopt, dat de besluiten worden uitgevoerd: De burgemeester is de manager van de tent en die rol verwaarloosd zij enorm. De burgemeester moet zorgen voor bevordering van de integriteit. Dat doet ze niet. Het bureau Integriteit in Amsterdam is tegenwoordig een instrument geworden om lastige mensen eruit te werken in plaats van integriteit te bevorderen, dus ze doet het gewoon niet. De burgemeester moet zorgen voor goede samenwerking, goede betrekkingen met andere overheden. Nou, zij loopt alleen maar ruzie te maken met andere overheden. En een burgemeester moet ook zorgen voor de openbare orde en veiligheid. Nou, de openbare orde en veiligheid hebben we gezien: Die worden gewoon niet gehandhaafd.

Nu maakt ze zich druk over de arrestatie van de burgemeester van Istanbul. Dat zet ze dan groots op haar Instagram-account, met filmpjes en een verontwaardigd gezicht. Daar moet de burgemeester van Amsterdam zich niet druk over maken. Die heeft andere dingen aan haar hoofd.

In plaats van de verbindende factor te zijn leest zij burgers de les en neemt ze de maat. Zij is een professorale betweter die het morele gelijk claimt. Haar dogmatische benadering van het demonstratierecht was medeverantwoordelijk voor de fors toegenomen polarisatie en intolerantie in de stad. Zij heeft het nieuwe antisemitisme niet gefaciliteerd, maar wel bevorderd. Ze heeft de traditionele wettelijk voorgeschreven burgemeesterstaken - in het bijzonder het bevorderen en bewaken van goed bestuur, integriteit en samenwerking met andere overheden- verwaarloosd en het burgemeestersambt sterk gepolitiseerd.”

Ik volg dagelijks met veel plezier de twiets van Nico van Gog over Amsterdam. Hij is data analist, studeerde als een van de eersten interactieve media en maakt data over de stad begrijpelijk voor de leek. Even een greep uit zijn bevindingen:

Amsterdam heeft in 2024 heeft in 2024 de laagste score van woningen in aanbouw. Zo ook 799 tijdelijke flexwoningen (voor studenten en instappers) wat eigenlijk martelcontainers zijn van ca 20m2 voor ca €900 p/m waar je na 5 jaar weer uit moet en terug naar je moeder kan. Erfpachtvluchtelingen. Gemeentegrond is een een verdienmodel en word duur verkocht aan ontwikkelaars door de gemeente G&O (grond en ontwikkeling), ook wel de bank van de gemeente Amsterdam genoemd. Mensen kunnen daarom geen huis meer huren of kopen en vluchten naar andere steden/dorpen waar het nog wel betaalbaar is. Trottoir is niet meer te belopen door vuilnis, fietsen, deelscooters, terrassen, werkbusjes, steigers die op de stoep staan. Als je in een rolstoel zit of blind bent kan je beter thuis blijven. Zeg maar gerust dat je willens en wetens thuis gegijzeld wordt door de het college. Achterstallig onderhoud kadeherstel ook leuk. We hebben 850 bruggen en 215 kilometer kademuren. Ze doen ongeveer 2 km per jaar, dan zijn ze over 100 jaar klaar. Dan staan we al lang onder water volgens de klimaatgekkies. En natuurlijk verdwijnen de meeste bomen ook zoals hier het voorbeeld op de Jacob Catskade. De criminaliteit is in 2024 toegenomen De politie in Amsterdam kampt met een structurele onderbezetting van 300 voltijdbanen, zo waarschuwde burgemeester Halsema bij de presentatie van de veiligheidscijfers over 2024. Tegelijkertijd is er een forse stijging in ernstige misdrijven: moord en doodslag stegen van 11 slachtoffers in 2023 naar 20 in 2024 en het aantal explosies in de stad groeide van 197 naar 229. Openlijk geweld nam met 40 procent toe.

Van Gog: “ Toen Van der Laan burgemeester werd in 2010, heeft hij in een vroeg stadium een aantal directeuren weg gedegradeerd en zijn eigen poppetjes neergezet. Van der Laan was een hele autoritaire man. En dat waren eigenlijk al die directeuren niet gewend. Dus niemand luisterde naar hem. En dat is de reden geweest dat hij op een gegeven moment allemaal mannetjes, poppetjes heeft neergezet, die met zijn verhaal mee gingen. En die poppetjes zijn allemaal eigen leven gaan leiden in het patroon, zoals van der Laan het wilde. Gevolg voor het gemeentebeleid is dat de directeuren van de verschillende afdelingen hun eigen toko binnen het apparaat hebben. En de wethouder kan ook niet alles weten, en die komen gewoon ook heel veel te kort in kennis. Van Dantzig beheerde - hij is nu gestopt wegens ziekte - de portefeuilles Woningbouw, Grond en Ontwikkeling, Ruimtelijke Ordening en Deelnemingen (AEB) en is de personificatie van de rot in de Stopera, en natuurlijk Groenlinks. Neem de schaduwplekken die ze willen maken. Wat een onzin…! Nog grotere onzin: het verjaardagsbos. Neem de vegankoffie in de Stopera. En ze zijn nog dislectisch ook, in pretpark Mokum.

Kevin Kreuger: “Als de gemeente Amsterdam boven een schuldquote van 130% komt, dan wordt het een artikel 12-gemeente en neemt de provincie de begroting over. Amsterdam heeft nu een schuld van bijna 10 miljard. Alleen: omdat de begroting van Amsterdam zelf ook gigantisch groot is, kunnen zij ook veel schuld aangaan. De begroting is de afgelopen jaren naar 8 miljard gegaan. JA21 is in Amsterdam de kanarie in de kolenmijn. De rest van het land is gewaarschuwd: als jullie niet uitkijken krijg je Amsterdamse toestanden in je gemeente. En al die ellende is begonnen in die progressieve bubbel van Amsterdam.”

Geert Dales: “Amsterdam is geen ‘kneiterlinkse’ (citaat GroenLinks-wethouder Groot Wassink) stad. Amsterdam is een stad van midden-links, zoals altijd bleek toen de opkomstcijfers veel hoger lagen. Een stad waar een aanzienlijk deel van de bevolking zich niet vertegenwoordigd weet in de lokale politiek en al helemaal niet in het bestuur.

‘Links Amsterdam’ wordt geholpen door het feit dat de ‘rechts Amsterdam’ zwak vertegenwoordigd is in de gemeenteraad. De VVD is van de positie van tweede partij met 10 of 9 zetels afgezakt naar een kleine partij met 5 zetels en weinig potentie. Overig rechts is verwaarloosbaar klein en werkt slecht met elkaar samen. De kwaliteit van de desbetreffende raadsleden is overwegend bedroevend. De kwaliteit van de desbetreffende raadsleden is overwegend bedroevend. Kevin Kreuger doet het goed maar kan met de twee zetels van JA21 geen deuk in welk pakje boter dan ook slaan. Amsterdam heeft een nieuwe politiek leider nodig, van het kaliber Pim Fortuyn die niet alleen minstens tien zetels voor zijn partij binnensleept maar ook alle rechtse elementen in de Raad bij elkaar brengt. Anders zit Amsterdam vanaf 2026 weer vier jaar opgezadeld met een geldverslindende linkse poppenkast.